Gniezno: Otwarcie relikwiarza bł. Jolenty

We franciszkańskim klasztorze w Gnieźnie miało miejce niecodzienne wydarzenie: otwarta została trumienka-relikwiarz bł. Jolenty, klaryski, która zmarła w 1298 r.

2 września 2015 r. w gnieźnieńskim konwencie franciszkanów zebrała się komisja powołana przez Prymasa Polski. W jej skład weszli: o. Jacek Korsak, proboszcz parafii Wniebowzięcia NMP w Gnieźnie (Sanktuarium Matki Pocieszenia Pani Gniezna), ks. kan. Jan Kasprowicz, proboszcz parafii Archikatedralnej w Gnieźnie oraz ks. kan. Jarosław Bogacz, sekretarz. Do Gniezna zaproszony został Minister Prowincjalny o. Jan Maciejowski, a także chirurg, pan Wojciech Kozłowski. Świadkami otwarcia relikwiarza był o. Rafał Zarzycki oraz o. Piotr Kurek.

Na początku relikwiarz został przeniesiony z kościoła do Kapitularza. Tam modlitwą spotkanie rozpoczął o. Prowincjał. Odczytano następnie pismo Metropolity Gnieźnieńskiego, w którym wyraża zgodę na otwarcie relikwiarza bł. Jolenty i wydzielenie relikwii, o które prosiły parafie (zakonne i diecezjalne) i wspólnoty zakonne z Polski i zagranicy. Członkowie komisji odczytali swe zaprzysiężenie, po czym otwarto trumienkę.

W środku, pod białymi płótnami, znajdowała się czaszka bł. Jolenty, okryta białą woalką i czarnym welonem, jej kości, a także brązowy płaszcz, koronkę modlitewną, niewielki pudełko, w której znajdowała się karteczka „Resztki zebrane w trumnie pierwotnej i kosteczki nie rozeznane”, opatrzona datą 18 marca 1958 r. i podpisana przez ówczesnego Prymasa Polski Stefana kard. Wyszyńskiego”, a także pozostałości po pierwotnej trumnie i dokumenty (protokół z otwarcia relikwiarza w 1958 r. oraz pismo o ponownym otwarciu 10 czerwca 1986 r.).

Niezwłocznie przystąpiono do oddzielania relikwii z kościo bł. Jolenty.

Po ich umieszczeniu w kapsułkach relikwiarzowych sporządzono protokół z czynności wykonanych tego dnia. Dokument, wraz z pozostałymi, umieszczono na powrót w trumience. Następnie została ona zamknięta i zalakowana pieczęcią Prowincji św. Maksymiliana Braci Mniejszych Konwentualnych. Trumnę opatrzono barwami narodowymi Polski i Węgier.

Trumienkę przeniesiono do kaplicy klasztornej, gdzie po modlitwie Minister Prowincjalny wszystkich pobłogosławił.

Modlitwa o kanonizację bł. Jolanty 

Miłosierny Boże,
Ty ubogaciłeś nasz naród cnotami bł. Jolanty.
Wieki nie zatarły dobra,
które pozostawiła
jako księżna wspierająca biednych i zadłużonych
a także wdowa klaryska
wyrzekająca się świata dla pokornego Chrystusa.
Błogosław, Boże, wszystkim rodzinom
za przyczyną tej wiernej żony,
kochającej matki i troskliwej opiekunki sierot.

Proszę za jej wstawiennictwem o łaskę…….

Udziel Twojemu Kościołowi daru kanonizacji bł. Jolanty.
Niech w czasach, gdy deptana jest godność rodziny,
Ona nas wspomaga swym orędownictwem i przykładem.
Amen.

(O otrzymanych łaskach powiadomić
OO. Franciszkanie, ul. Franciszkańska 12, 62-200 Gniezno) 

Bogosławiona Jolenta (księżna, zakonnica, patronka rodzin, w liturgii wspominana 15 czerwca) urodziła się około 1244 roku w Ostrzyhomiu. Byłą córką węgierskiego króla Beli IV i Marii z cesarskiego rodu Laskarisów. Była siostrą św. Kingi (księżnej i żony Bolesława Wstydliwego, a po jego śmierci klaryski), św. Małgorzaty (dominikanki i mistyczki), bł. Konstancji (księżnej ruskiej i żony księcia halickiego Lwa). Jako kilkuletnia dziewczynka przybyła do Krakowa na dwór swej siostry św. Kingi, żony Bolesława Wstydliwego, i tu się wychowywała. W roku 1256, mając zaledwie 17 lat, poślubiła księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego. Jolenta i Bolesław zawarli sakrament małżeństwa przed grobem św. Stanisława ze Szczepanowa, a pobłogosławił go w Krakowie tamtejszy biskup Prandota z Białaczowa. Ale dopiero w 1258 r. udała się na dwór swojego męża. Była wzorową żoną i matką trojga córek: Elżbiety (późniejszej żony Henryka Grubego, księcia legnickiego), Jadwigi (późniejszej żony króla Władysława Łokietka) oraz Anny (przeznaczonej przez rodziców do życia zakonnego – klaryski w Gnieźnie). Swoją postawą wywierała wielki wpływ na otoczenie. Uczestniczyła w pobożnych i licznych fundacjach swego męża. Opiekowała się biednymi i chorymi. W 1269 r. wraz z mężem udała się do Krakowa, by brać udział w uroczystym pogrzebie bł. Salomei (pierwszej polskiej klaryski, siostry Bolesława Wstydliwego). Po śmierci męża w 1279 roku wstąpiła do klarysek, z którymi już wcześniej utrzymywała kontakty. Na początku przebywała wraz Kingą w klasztorze w Starym Sączu. W 1283 r. lub raczej po śmierci Kingi, która nastąpiła w 1292 r. przeniosła się do klasztoru klarysek w Gnieźnie, ufundowanego przez bratanka jej męża –Przemysława II. W klasztorze, mimo swego pochodzenia i wieku dostojnego, pełniła funkcje służebne. Miała zajmować bardzo ciasną celę, przylegającą do schodów i blisko kuchni. Ze źródeł hagiograficznych dowiadujemy się, że Błogosławiona oddawała się kontemplacji tajemnic pasyjnych. O Jolencie, jako mistyczce mówi stare podanie, że podczas medytacji dostąpiła wizji oblanego blaskiem Jezusa ubiczowanego, przywiązanego do słupa. Ten aspekt życia Jolenty znajdujemy na obrazie i rzeźbie w kaplicy Jej poświęconej w kościele franciszkańskim w Gnieźnie. Zmarła w opinii świętości 17 czerwca 1304 r. w Gnieźnie. Według dawniejszej tradycji zaczerpniętej z nekrologu opactwa cysterskiego w Lądzie – 1298 r. uznawano za datę jej śmierci. Jednakże jeszcze 26 grudnia 1303 roku Jolenta podpisała się na dokumencie prepozyta gnieźnieńskiego Mikołaja tymi słowami: Pani księżna, wdowa po księciu Bolesławie. Dyplom ten został w ostatnich latach odkryty w zasobach Wojewódzkiego Archiwum w Poznaniu.

Do grobu bł. Jolenty w Gnieźnie pielgrzymowali liczni pątnicy: duchowni, świeccy, możnowładcy i ludzie prości. Spośród monarchów, którzy osobiście odwiedzili gnieźnieński kościół franciszkański i modlili się przy grobie bł. Jolenty to: jej wnuczka Elżbieta, królowa węgierska (w 1372 r.), królowie Polski – Zygmunt Stary (w 1512 r.) oraz Zygmunt III (w 1623 r.). Jolantę beatyfikował dopiero papież Leon XII w roku 1827. Wskutek trudności czynionych przez rząd pruski, uroczystość podniesienia relikwii błogosławionej Jolanty odbyła się dopiero w siedem lat po jej beatyfikacji, dnia 14 czerwca roku 1834. Złożono je wówczas w szklanej trumnie i wystawiono na jednym z bocznych ołtarzy kościoła franciszkańskiego. Natomiast w 1892 roku przeniesiono je do obecnego relikwiarza i umieszczono na ołtarzu w dawniejszym chórze panien klarysek zamienionym na kaplicę (odtąd pod wezwaniem Błogosławionej), gdzie się znajdują do dziś dnia. W 1880 r. papież Leon XIII ustanowił błogosławioną Jolantę patronką Archidiecezji Poznańskiej i Gnieźnieńskiej.

Tu leży perła droga, z domu książęcego Jolanta, święta pani z rodu cesarskiego. Po śmierci męża swego zakon ten obrała, W tym zakonie do śmierci w cnotach świętych trwała. Po śmierci wsławił ją Bóg cudami wielkimi, Wiele może uprosić modlitwami swymi, Umarli żywot, chorzy zdrowie odbierają, W utrapieniach będący pociechy doznają.

Napis widniejący niegdyś nad grobem bł. Jolenty

Po zakończeniu renowacji relikwiarza relikwie bł. Jolenty powrócą do kościoła.